Profesor Roman Padlewski |
Profesor nadzwyczajny, doktor nauk rolniczych, inżynier leśnik. Wybitny specjalista z zakresu mikrobiologii gleb leśnych. Pracownik naukowy Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu, następnie Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie. W latach 1956-1962 był kierownikiem Pracowni Badania Lasów Pierwotnych Zakładu Ekologii Leśnej w Białowieży.
Urodził się 4 sierpnia 1923 roku w Kielcach, w rodzinie Donata – urzędnika miejscowej Ubezpieczalni Społecznej i Janiny z d. Skrzyszkowskiej. W latach 1936-1939 uczył się w gimnazjum im. St. Kostki w Kielcach. Ostatnią klasę gimnazjalną ukończył na kompletach tajnego nauczania, na nich zdał także małą maturę. W czasie okupacji pracował jako robotnik leśny, w tym czasie eksternistycznie ukończył I-szą klasę liceum. W 1945 roku uzyskał maturę w Liceum im. J. Śniadeckiego w Kielcach, po czym rozpoczął studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego, specjalizując się w fizjologii roślin. Tytuł magistra inżyniera leśnictwa uzyskał w 1949 roku. W tym samym roku podjął pracę jako taksator leśny w Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu.
W 1950 roku rozpoczął pracę naukową jako asystent, następnie adiunkt w Katedrze Fitopatologii i Ochrony Roślin Uniwersytetu Wrocławskiego (później Wyższa Szkoła Rolnicza we Wrocławiu). Prowadził badania nad mikotrofizmem modrzewia. Następnie, od 1954 roku do przejścia na emeryturę w 1988 roku, był związany z Instytutem Badawczym Leśnictwa, w którym prowadził badania i kierował różnymi zespołami naukowymi. W latach 1954-1956 był adiunktem Zakładu Mikrobiologii Leśnej IBL.
W marcu 1956 roku objął kierownictwo Pracowni Badania Lasów Pierwotnych Zakładu Ekologii Leśnej IBL w Białowieży, pracując w tym charakterze do 1962 roku. Zakład w tym czasie otrzymał finansowe wsparcie PAN dla określonych zadań zespołu, co umożliwiło mu rozwinięcie jego koncepcji badawczych na terenie Białowieskiego Parku Narodowego i reaktywowanie tutaj silnego ośrodka zespołowych prac ekologiczno-leśnych. R. Pachlewski z energią przystąpił do pracy. Dużą jego zasługą było urządzanie i uruchomienie w Białowieży specjalnego laboratorium do badań ekologicznych nad mikoryzą w naturalnych zbiorowiskach roślinnych BPN. Uruchomienie takiego laboratorium umożliwiło nadanie szerokich aspektów pracom badawczym, zmierzającym do poznania ekologii tych zbiorowisk. Oprócz pracy badawczej organizował współpracę instytutów naukowo-badawczych na terenie Puszczy Białowieskiej po obydwu stronach granicy. W tym czasie poświęcał się również działalności w zakresie ochrony przyrody.
Po odejściu z Białowieży, R. Pachlewski w latach 1962-1971 kierował Pracownią Mikrobiologii Leśnej IBL w Jeziorach k. Poznania. Następnie w latach 1971-1973 był kierownikiem Zakładu Mikologii i Fitopatologii Leśnej, od 1973 roku kierownikiem Pracowni Biologii Gleby w Zakładzie Gleboznawstwa i Nawożenia IBL, a w latach 1985-1988 kierownikiem tego Zakładu. Po przejściu na emeryturę jeszcze do 1995 roku pracował aktywnie w Instytucie.
Stopień doktora nauk rolniczych uzyskał w 1952 roku w Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu, na podstawie rozprawy pt. „Badania mikotrofizmu siewek modrzewia polskiego i sudeckiego w naturalnych i sztucznych warunkach rozwoju”. Tytuł docenta otrzymał w 1958 roku. Tytuł profesora nadzwyczajnego nadano mu w 1971 roku.
Był wybitnym specjalistą z dziedziny mikrobiologii gleb leśnych i autorem licznych oryginalnych prac naukowych dotyczących mikoryz i symbiotrofizmu drzew leśnych, w szczególności stosunków ekofizjologicznych ryzosfery sosny w szkółkach leśnych. Wraz z żoną Janiną (z d. Frycz), opracował skład pożywki selektywnej oraz metodę testu mikoryzowego izolacji i hodowli grzybów mikoryzowych na agarze, umożliwiającego analizę właściwości mikoryzogennych wielu gatunków grzybów. Przez wiele lat pracy zgromadził unikatową kolekcję szczepów grzybów wyższych w czystych kulturach. Jego prace z zakresu symbiozy sosny z grzybami mikoryzowymi są wybitnym, oryginalnym wkładem w tej dziedzinie badań.
W latach 1962-1967 oraz 1970-1974 R. Pachlewski kierował badaniami naukowymi w ramach umowy międzynarodowej finansowanymi przez Departament Rolnictwa USA.
Jest autorem lub współautorem 61 monografii i prac naukowych z zakresu mikoryzy, mikologii, biologii gleb leśnych (9 z nich przetłumaczono na język angielski) oraz 15 niepublikowanych dokumentacji naukowych. Był opiekunem 2 prac magisterskich, poromotorem w 2 przewodach doktorskich, recenzentem 11 rozpraw doktorskich i habilitacyjnych oraz opiniodawcą w 10 postępowaniach o tytuł naukowy. Wykaz prac R. Pachlewskiego został podany w „Pracach Instytutu Badawczego Leśnictwa” (Seria A), Nr 3 z 2002 roku.
Od 1981 roku R. Pachlewski był członkiem Rady Redakcyjnej „Acta Mycologica” (1981-1994). Był też członkiem Polskiego Towarzystwa Botanicznego (od 1950 r.), Polskiego Towarzystwa Leśnego (1976-1994), Polskiego Towarzystwa Fitopatologicznego (1970-1994), a także członkiem rad naukowych Instytutu Badawczego Leśnictwa (1971-1994, od 1991 członek honorowy), Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku (1987-1994), Białowieskiego Parku Narodowego (1960-1962), Wielkopolskiego Parku Narodowego (1963-1976), Rady Naukowo-Technicznej przy Dyrektorze Naczelnym Lasów Państwowych oraz członkiem Komitetu Nauk Leśnych PAN (1967-1969) i Komitetu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej PAN. Był również członkiem IUFRO Working Party S2.01.13 (1962-1988) oraz członkiem honorowym Rady Doradczej International Biographical Centre, Cambridge, England (1992) i Rady Zarządu The American Biographical Institute Research Association Raleigh, North Carolina, USA (1993).
Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1959), Odznaką „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego” (1978), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980), Medalem 40-lecia PRL. Wyróżniony nagrodą Wydziału V PAN (1967), I nagrodą dyrektora IBL za pracę naukową (1978), nagrodą naukową Wydziału Nauk Rolniczych i Leśnych im. M. Oczapowskiego (1985), nagrodą naukową I stopnia Dyrektora IBL oraz wyróżnieniem „Man of Achievement”, także dyplomami uznania Sekcji Badań Leśnych Departamentu Rolnictwa USA (1967, 1975) oraz Medalem „Men of Achievement”, nadanym przez International Biographical Centre Cambridge w Anglii (1992).
Zmarł 25 marca 2002 roku, został pochowany w Poznaniu. (Oprac. Piotr Bajko)