Zbiornik wodny na rzece Przewłoce

Długość: ok.30 km

Pow. zlewni: 155km

Rzeki (Puszcza Białowieska)

Przewłoka lub Perewołoka – rzeka na terenie białoruskiej części Puszczy Białowieskiej, lewy dopływ Leśnej Prawej (zlewnia Bugu). Na kilkukilometrowym odcinku płynie wzdłuż granicy państwowej. Połączona sztucznym zbiornikiem wodnym i kanałem z rzeką Sołomienką (niektórzy autorzy traktują Sołomienkę jako górny bieg Przewłoki). Z kolei Sołomienka jest połączona sztucznym zbiornikiem wodnym i kanałem z rzeką Piererownicą. Prawym dopływem Przewłoki jest Jamienka. Dolina Przewłoki zaznacza się dość słabo.

   Długość rzeki Przewłoki wynosi 24 km (razem z Sołomienką ok. 30 km). Powierzchnia zlewni – 155 km kw. Koryto rzeki jest dosyć kręte, jego szerokość wynosi 3-6 m, głębokość – 1,2 do 1,3 m. Przepływ wody w rzece: 0,015 m szesc./sek.

  Na rzece znajdują się dwa duże zbiorniki wodne. Pierwszy zbiornik wybudowano w latach 1963-1964 (pow. 230 ha), drugi w 1978 roku (pow. ok. 70 ha). Pierwszy zbiornik wodny w roku 1984 i w latach 2006-2007 był rekonstruowany, dzisiaj jego powierzchnia wynosi 260,4 ha (szerokość – 1,5 km, długość – 3,5 km). Wcześniej nazywany był „Ladskoje”, „Bolszoje Ladskoje”, po rekonstrukcji otrzymał nazwę „Bieławieżskaja Puszcza”. Obecnie jest to największy zbiornik wodny na terenie białoruskiej części Puszczy Białowieskiej.

  Rzeka Przewłoka zaznaczona jest na mapie Michała Połchowskiego z 1784 roku. W starszych dokumentach i opracowaniach wymieniana jest jako Perewołoka – rzeka w straży Stołpowickiej.

  Według ustnych przekazów – na rzece Perewołoka odbywała się dawniej wodna komunikacja handlowa. Z tym też wiąże się powstanie nazwy rzeki. Perewołoka (ros. wołok, chorw. prewlaka, pol. przewłoka) – to miejsce położone między dwoma basenami wodnymi (rzekami, jeziorami), w którym przewlekano lub też przewożono na wozach łodzie. Na szeroką skalę system ten uprawiany był na terenie Rusi. Są też inne tłumaczenia znaczenia słowa „przewłoka”, m.in. ukryta pod powierzchnią wody przegroda w postaci wbitych w dno pali, mająca być przeszkodą dla łodzi wrogów.

  Rzeka Przewłoka wraz z Sołomienką związana jest z reintrodukcją bobra w Puszczy Białowieskiej. W początku października 1940 roku na Sołomience wypuszczono 1 bobra, który był przywieziony z Wileńszczyzny. Okaz ten był obserwowany jeszcze w lecie 1944 roku. W 1956 roku przywieziono bobry z Woroneżskiego Zapowiednika i wypuszczono je w białoruskiej części Puszczy. W 1974 roku żeremia bobrów były obserwowane już m.in. na rzece Przewloce. (oprac. Piotr Bajko)

Galeria