Puszcza Białowieska – położenie fizyczno-geograficzne i administracyjne oraz stan posiadania



Pokaż PUSZCZA BIAŁOWIESKA na większej mapie

  Puszcza Białowieska (w granicach Polski) położona jest między 23° 31’ a 24° 21’ długości geograficznej wschodniej oraz między 52° 29’ i 52° 57’ szerokości geograficznej północnej.

   Puszcza leży na pograniczu Europy Wschodniej i Europy Zachodniej, w sąsiedztwie rozległego kompleksu bagien Polesia. Ze wschodu na zachód Puszcza rozciąga się na długości 55 km, z północy na południe na długości 51 km. Obwód całego kompleksu lasów puszczańskich wynosi około 400 km. W centrum kompleksu położona jest osada Białowieża. W środkowej części Puszczy Białowieskiej leży Białowieski Park Narodowy.

  

 

 

W podziale fizyczno-geograficznym Polski omawiany obszar określają następujące jednostki:

 - Obszar fizyczno-geograficzny: Europa Wschodnia
- Prowincja: Niż Zachodnio-Rosyjski
- Podprowincja: Wysoczyzny Podlasko-Białoruskie
- Makroregion: Nizina Północno-Podlaska
- Mezoregion: Równina Bielska

  Podział geobotaniczny umiejscawia Puszczę Białowieską w południowo-zachodnich granicach Działu Północnego; wynika to ze specyfiki flory i fauny tego obszaru.

  Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej Instytutu Badawczego Leśnictwa, omawiany obszar położony jest w II Mazursko-Podlaskiej krainie przyrodniczo-leśnej, w Dzielnicy Puszczy Białowieskiej. Puszcza leży w strefie wododziału Wisły i Niemna. Tuż przy północnym krańcu Puszczy Świsłockiej biorą początek rzeki dorzecza Niemna: Świsłocz i Roś. Przeważająca część Puszczy leży w dorzeczu rzeki Narwi i jej dopływów, z których największym jest Narewka.

   Puszcza Białowieska podzielona jest granicą państwową. Część wschodnia o powierzchni około 670 km kwadratowych znajduje się na terenie Białorusi w obwodach Brześć i Grodno. Część zachodnia o powierzchni około 580 km kwadratowych, położona jest na terenie Polski. Białoruska część Puszczy Białowieskiej utrzymywana do niedawna jako zapowiednik (rezerwat) leśno-łowiecki, podzielona była na 13 leśnictw. We wrześniu 1991 roku nadano jej status Państwowego Parku Narodowego. Lasy po obu stronach granicy są własnością państwową.

  Cała Puszcza podzielona jest siecią oddziałów leśnych o boku 1 wiorsty (1066,78 m). W zwartym kompleksie puszczańskim od połowy XIX wieku obowiązuje ciągła i jednolita numeracja oddziałów leśnych.

   Do właściwej Puszczy Białowieskiej, w jej historycznych granicach, przylega od północnego-zachodu Puszcza Lacka i od północnego-wschodu Puszcza Świsłocka. Dziś puszcze te stanowią jeden zwarty kompleks leśny i poprzez porozrywany obszar dawnej Puszczy Błudowskiej łączą się z lasami Puszczy Knyszyńskiej. Na terenie polskiej części Puszczy położona jest Białowieża oraz cztery większe wsie: Pogorzelce, Budy, Teremiski i Masiewo. Łącznie na Polanie Białowieskiej mieszka około 3000 osób.

  Od zachodu Puszcza graniczy bezpośrednio z ośrodkiem przemysłowym, jakim jest miasto Hajnówka. Od północy do Puszczy przylegają duże wsie: Lewkowo, Narewka, Mikłaszewo, Olchówka i Siemianówka, a od południa mniejsze od nich: Starzyna, Wojnówka i Werstok.

   Ludność zamieszkała na omawianym terenie zajmuje się głównie rolnictwem, pracą w lesie oraz agroturystyką.

   W układzie administracyjnym region Puszczy Białowieskiej położony jest w całości lub części na terenie następujących gmin: Białowieża, Hajnówka, Narewka, Narew i Dubicze Cerkiewne wchodzących w skład powiatu hajnowskiego, stanowiącego południowo-wschodnią część województwa podlaskiego. Region ten charakteryzuje się specyficznym układem użytkowania gruntów, i tak w gminach puszczańskich lasy zajmują około 67% powierzchni (w gminie Białowieża aż 86%, gdy w kraju 27,7%). Użytki rolne w gminach puszczańskich zajmują 24,4%, w części przypuszczańskiej 55,2%.

   W stanie posiadania Lasów Państwowych w Puszczy Białowieskiej znajdują się grunty Skarbu Państwa będące w trwałym zarządzie trzech nadleśnictw: Białowieża, Browsk i Hajnówka, tworzących Leśny Kompleks Promocyjny „Puszcza Białowieska” (powołany w 1994 roku pod nazwą Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Puszczy Białowieskiej”).

   Stan posiadania LKP PB w podziale na główne grupy użytków

1. Lasy – razem: 50378,7562 ha (udział procentowy - 95,70%)

- grunty zalesione: 49151,4658 ha (93,37%)
- grunty niezalesione: 139,4307 ha (0,26%)
- grunty związane z gospodarką leśną: 1087,8597 ha (2,07%)

2. Grunty nieleśne – razem: 2260,9124 ha (4,30%)

- grunty zadrzewione i zakrzewione: 61,7249 ha (0,12%)
- użytki rolne: 631,2941 ha (1,20 %)
- wody: 34,9433 ha (0,07%)
- użytki ekologiczne: 681,3121 ha (1,29%)
- tereny osiedlowe i komunikacyjne: 106,2768 ha (0,20%)
- tereny różne: 99,8642 ha (0,19%)
- nieużytki: 645,497 ha (1,23%)

  Ogółem LKP „Puszcza Białowieska”: 52639,6686 ha (100%).

  (Oprac. na podst. „Programu ochrony przyrody i wartości kulturowych w Leśnym Kompleksie Promocyjnym „Puszcza Białowieska na okres 1.01.2002 – 31.12.2011” - RDLP w Białymstoku)

Copyright © 2024 - Encyklopedia Puszczy Białowieskiej,
Agnieszka Aleksiejczuk, Tomasz Niechoda