Popiersie cara Aleksandra II (Białowieża)


Popiersie cara Aleksandra II przed cerkwią w Białowieży (przed I wojną światową)
ustawiony 1912r.
zdemontowany 1915r.
Pomniki Białowieży

Żywot tego pomnika w Białowieży był stosunkowo krótki. Ustawiony w 1912 roku nieopodal cerkwi, stał zaledwie trzy lata. W sierpniu 1915 roku został wywieziony, wraz z obeliskiem upamiętniającym polowanie Augusta III w 1752 roku oraz żeliwnym posągiem żubra ze Zwierzyńca, do Moskwy. O ile obelisk i posąg żubra po wojnie wróciły do Polski, o tyle ślad po popiersiu zaginął; zresztą, o jego zwrot – z wiadomych powodów – nikt nie występował.

   Popiersie cara Aleksandra II zostało odlane w fabryce metalurgiczno-odlewniczej Edwarda Nowickiego w Sankt-Petersburgu. Wykonane było z cynku i pociągnięte brązem. Przedstawiało cara w mundurze z pagonami. Popiersie ustawiono na postumencie w kształcie ściętej piramidy. Na nim umieszczono napis po rosyjsku: „Mi
łościwy Imperator Samodzierżawca Całej Rosji Aleksander-Wyzwoliciel panował od 1855 do 1881 roku”. Pod napisem znajdował się herbowy dwugłowy orzeł. Drugi napis zawierał ostatnie wersy manifestu z 1861 roku o zniesieniu pańszczyzny. Wysokość całkowita pomnika wynosiła 2,30 metra. Pomnik ogrodzony był drewnianym płotem.

   Uroczyste odsłonięcie pomnika odbyło się 22 lipca 1912 roku. Zgromadziło ono około stu osób. Aktu poświęcenia pomnika dokonał miejscowy proboszcz Michał Szyryński, natomiast jeden z miejscowych urzędników (Gwaj z Zastawy) odczytał napisany przez siebie na tę okoliczność wiersz.

   Na miejscu popiersia Aleksandra II, w latach 1934-1942 znajdował się pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego, a od 1959 roku znajduje się głaz upamiętniający ofiary hitlerowskich egzekucji. (oprac. Piotr Bajko)

 


,

Galeria

Copyright © 2024 - Encyklopedia Puszczy Białowieskiej,
Agnieszka Aleksiejczuk, Tomasz Niechoda